Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Halk arasında takıntı veya vesvese olarak tanımlanır. Tıp dilindeki karşılığı ise Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) olarak tanımlanır. Obsesyonlar, kişinin zihnini meşgul eden, ısrarcı tekrarlayan düşüncelerin eyleme dönüşmesinin anlamsız olduğunu bildiği halde zihninden uzaklaştıramadığı düşüncelerdir. Kişi bu takıntıların neden olduğu iç huzursuzluğu azaltmak adına tekrar eden davranışlarda bulunur. Bu obsesyonlardan en sık görüleni temizlik, yaptığı işten emin olamama, yani şüphe obsesyonu veya düşünsel obsesyonlardır. Bu obsesyonlara bağlı olarak kişi kirli olduğu düşüncesi ile sürekli el yıkama, elini sayılı yıkama gibi benzer obsesyonlar gösterebilir. Zihinsel olarak düşünce obsesyonları ise aynı şekilde dışarıda bir davranış göstermeksizin zihinsel olarak bazı düşüncelerin tekrarlanması olarak görülür. Birçok insanın hayat kalitesini düşüren bu rahatsızlıkla mücadele etmek oldukça zordur. Unutulmaması gereken bir konu ise günlük yaşantınızda titizlik, kuralcı bir yaklaşıma sahip olma gibi kişilik özelliklerini obsesif bozuklukla karıştırmamak gerekiyor. Ancak kişi çevresinde, sosyal hayatında bir takım sorunlar ve hayat kalitesini düşüren inatçı tekrarlayan davranışlar yaşamaya başlarsa bu takıntıların masum bir takıntı olmadığını anlaması ve en uygun zamanda psikiyatri alanında uzman bir doktordan destek alması gerekir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Belirtileri Nelerdir?
Yapılan araştırmalara göre her 100 kişiden 3’ünde görülen bu rahatsızlık hayat kalitesini ciddi manada düşürmektedir. Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri kendini 20’li yaşlarda göstermeye başlıyor. Yapılan bazı araştırmalarda hastalığın kadınlarda daha sık rastlandığı görülmektedir. Obsesif kompulsif bozukluğun belirtisi, sıkıntı ve kaygıya sebep olan ve sürekli tekrar eden imgelerdir. Yapmak zorunda hissedilen tekrarlı davranışların amacı kötü bir şeyin gerçekleşmesini önlemektir. Ancak bu davranış kişinin kaygılardan geçici olarak kurtulmasına neden oluyor. Semptomlar, başladığı yaş aralığından tüm yaşam boyunca olumlu veya olumsuz değişim gösterebilir. Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri, kişilerin yaşamında stres altında kaldığı sürede semptomların daha da ağırlaştığı görülmektedir. Genel olarak yaşam boyu süren ve inatçı bir hastalık olarak bilinen Obsesif kompulsif bozukluk hafif veya ağır semptomlar şeklinde kendini gösterebilir. Bu inatçı hastalığın sık rastlanan bazı belirtileri bulunmaktadır.
Sık Rastlanan Belirtiler
- Bir şeyleri sayma
- Kilitlendiklerinden emin olmak için kapıları tekrar tekrar kontrol etme
- Kapalı olduğundan emin olmak için ocağı tekrar tekrar kontrol etme
- Belirli kalıplarda sayma
- Bir duayı, kelimeyi veya ifadeyi içten içe tekrarlama
- Kirlenme korkusu
- Düzenli ve simetrik olma
- Kendisini veya sevdiklerinin zarar görmesine ait düşüncelere kapılma
- Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunamamak
- El sıkışmaktan rahatsızlık duyma
- Sürekli el yıkama
- Aşırı temizlik takıntısı
- Mikroplardan korkma
Obsesif Kompulsif Bozukluk Testi Nedir?
Uzun zamandır özellikle bazı psikolojik danışmanlık merkezlerimde ve bu merkezlerin sitelerinde online olarak gerçekleştirilebilen, kişinin genel davranışını gözlemlemeye yardımcı olacak 37 soruluk bir test yapılmaktadır. Genellikle hayır ya da evet şeklinde sorulara cevap vererek gerçekleştirilen test soruları hastalığın teşhis edilmesini kolaylaştırıyor. Test sorularında genellikle rahatsızlık başlarında yaşanan bazı takıntılarla ilgili sorular sorulmaktadır. Bu sorular arasında temizliğe aşırı düşkünüm, paraya dokunduktan sonra ellerimi kirli hissederim, her gün yaptığım basit işlerden bile emin olamam, şeklinde sorulara evet ya da hayır şeklinde cevaplar verilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastaların tedavi edilmesine yönelik iki görüş hakim, birinci görüş ve yaygın olan görüş hastaların ilaç ve davranış terapisi ile tedavi edilmesini savunurken, ikinci görüşü savunan bazı doktorlar ise hastaların ilaç kullanmadan davranış terapisi ile bu hastalığı yenebileceğini savunuyor. Merak edenler için yazmış olalım psikolog İzzet Güllü ilaçsız tedaviyi savunan psikologlardan biridir. Ayrıca bu rahatsızlık ile ilgili obsesif takıntısı olan insanlar için internet üzerinde ücretsiz destek verdiği davranış ve telkin terapisi yayınları bulunmaktadır.
Davranış Terapisi
Davranış terapisi görülen abartılı takıntılı davranışların veya düşüncelerin azaltılmasına yönelik bir tedavi yöntemidir. Amaç obsesif bozukluğu olan kişilerin hayatının kalitesini düşüren zorlayıcı davranışlar ve kaygı yaratan düşünceleri ile yüzleşmelerini sağlama konusunda yardımcı olmaktır.
İlaç Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarına gerekli tanı konulduktan sonra, doktorunuzun uygun görmesi halinde beyindeki serotonin seviyesini artırmaya yönelik ilaç tedavisi doktor kontrolü ile başlıyor.
