Dejavu

Dünya çapında anlamı ile yaygın şekilde bilinen dejavu, özellikle Matrix film serisi üzerinden popüler hale geldi. Filmin içinde siyah bir kedinin arka arkaya aynı hareketi gerçekleştirmesi ile, Neo karakterinin dejavu ödemesi üzerinden bu anlam büyük sükse yaptı. Dejavu ise gerçekte yaşanmış bir olayı daha önce yaşamışlık gibi hissetmek olarak bilinir. Aynı zamanda görülen bir yeri daha önce görmüş şeklinde ifade edilebilir. Bu sadece görsel değil aynı zamanda ses üzerinden de ele alınabilir. Kısaca anı daha önceden yaşamışlık hissi olarak öne çıkan Dejavu, genelde çoğu kişinin başına gelen olaylar içerisinde bulunur. Elbette bu durumun bilimsel olarak da bir cevabı bulunmaktadır. Zaten Daha doğrusu beyinle ilgili ortaya çıkan ve görsel ya da sese dayanan bir durum olduğunu anlatmak mümkün.

Dejavu Nedir?

Daha önceden yaşanmış bir olayın yeniden yaşandığını ya da görülen bir yeri tekrar gördüğünü hissetmek dejavu olarak bilinmektedir. Genel olarak insanların yaşadığı bu durum bir his şeklinde ifade edilir. Fransızcadan tüm dünyaya yayılmış olan bu kelime, ‘’Zaten görülmüş’’ anlamına gelmektedir. O yüzden kelimenin anlamı kendi içerisinde saklıdır. Genelde insanlar ‘’sanki ben bunu daha önce gördüm ya da ben bunu daha önce duydum’’ gibi cümleleri dile getirir. Hatta çoğu zaman insanlar bunu daha önce yaşadığına dair emindir. Bu durum herhangi bir görüntüye denk gelmek ya da bir ses duymak ile birlikte hemen oluşur. Böylece anı daha önce yaşamıştık hali şeklinde bir his uyandırır.

Dejavu Neden Olur?

Daha önce görmüşlük ya da duymuşluk etkisinin aksine, dejavu aslında bilimsel açıdan ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum ise beyinde meydana gelen bazı unsurlar üzerinden öne çıkar. Beynin sağ lobu ile sol lobunun mili saniyenin daha küçük bir zaman farkı doğrultusunda çalışması sebebiyle meydana gelir. Çünkü bir taraf diğer taraftan daha önce algılar. Böylece geç algılayan beyin lobu sebebiyle daha önce görmüş ya da duymuş gibi bir his uyandırır. Genel olarak ise sinir aksonlarındaki küçük bir sapmadan dolayı ortaya çıkan dalgalanma şeklinde nitelemek mümkün. Bu minik sapma nedeniyle beynin sağ ve sol lobları arka arkaya aynı görüntüyü yansıtır. Ortaya çıkan bu yansıma sebebiyle kişi görüntüyü daha önce gördüğünü ya da sesi daha önce duyduğunu zanneder.

Dejavu Hissi Yaşamak

Hemen hemen pek çok kişi hayatının bir döneminde mutlaka dejavu hissi ile karşı karşıya kalmıştır. Bunun tamamen fiziksel ve beyin açısından ortaya çıkan doğal bir süreç olduğunu söylemek mümkün. Genelde bir anda yaşanır. Mesela kişi bir görüntü gördüğünde ya da bir olaya tanıklık ettiğinde, hemen bunu daha önce yaşadığına dair bir hisse katılır. Öncelikle bunun nasıl olduğuna dair bir algı sorunu yaşar. Çünkü daha önce gördüğünü düşünse bile bunu nerede gördüğüne ya da nerede duyduğuna dair bir hatıra beyninde canlanmaz. Çünkü zaten öyle bir şey olmamıştır. Zira beynin sağ ve sol loblarında arka arkaya dalgalanma yaşanan görüntü neticesinde, sanki daha önceden durum yaşamış gibi bir his ortaya çıkmıştır.

Dejavu Yaşamak Tehlikeli midir?

Dejavu aslına bakılırsa günlük yaşamda pek çok kişinin yaşadığı doğal bir durumdur. Ancak bu durum sürekli hale geliyor ise o zaman mutlaka uzman bir doktora görünmek büyük öneme sahiptir. Çünkü birtakım sağlık problemlerine işaret edebilir. Özellikle de çocukluk ve ergenlik dönemlerinde devamlı dejavu yaşanıyorsa, doktora başvurulması gerekir. Öyle ki epilepsi olup olmadığına dair bunun bir belirti olabileceğini ifade etmek mümkün. Yetişkinlerde ise sürekli olarak dejavu bu yaşanması günün getirdiği birtakım psikolojik unsurlar ile ortaya çıkar. Özellikle stres ve yorgunluk ile beraber bu gibi problemler neticesinde sürekli dejavu görme durumu meydana gelebilir. Sık aralıklarla böyle bir sorun yaşandığı zaman ise doktora başvurmak ve gerekli tedavi yöntemlerini ele almak önemlidir.

Dejavu Hangi Yaşlarda Daha Sık Yaşanır?

Aslına bakılırsa 7’den 77’ye birçok farklı yaş kriteri doğrultusunda yaşanabilir. Ancak yapılan araştırmalar ise çok fazla seyahat edenlerin başına gelen bir durum olduğunu gösteriyor. Bununla beraber en çok gençlik dönemlerinde yaşandığını söylemek mümkün. Genelde ayda bir kez görülebilen bir durum olarak gençlerde ortaya çıkar. 40’lı veya 50’li yaşlara gelindiği zaman ise bu durum aşağı yukarı yarıya iner. 60’lı Yaşar’dan sonra ise yılda bir kez ya da daha az şekilde yaşanır. Çünkü bu durum beynin sağ ve sol lobu ile ilgili olduğu için, beynin çok sık çalışması doğrultusunda ortaya çıkan bir durumdur. Çok sık gerçekleşmediği sürece ise Dejavu yaşamak ciddi bir problem teşkil etmez.