Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu nörogelişimsel bir bozukluktur.

Yapılan tüm araştırmalara rağmen kesin bir nedeni bulunabilmiş değildir. Ancak en yaygın kabul edilen görüş, anne-babadan alınan bazı genlerin ve bazı çevresel faktörlerin etkisiyle beyinde dikkat ve davranışın kontrolünden sorumlu olan bölgelerin yapısal ve işlevsel olarak farklılığı sonucu ortaya çıkan nörogelişimsel bir bozukluk olduğudur.

Farklı belirtilerin bir arada görüldüğü farklı Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) alt tipleri vardır.

1.Dikkat Eksikliğinin Ön Planda Olduğu Tip

Odaklanmakta zorluk çekmek, dikkati sürdürememek, göz teması kuramamak, basit yönergeleri akılda tutmada ve karşıdakini dinlemekte güçlük çekmek gibi belirtilerle kendini gösterir.

2.Hiperaktivitenin Ön Planda Olduğu Tip

Fazla hareketlilik, yerinde duramamak, hızlı konuşmak ve dinlemekte güçlük gibi davranışsal belirtileri vardır.

3.Dürtüselliğin Ön Planda Olduğu Tip

Sabırsız olmak, düşünmeden hareket etmek, sıra bekleyememek, tepkilerini kontrol edememek, isteklerinin hemen karşılanmasını istemek gibi davranışlar söz konusudur.

4.Birleşik Tip

Bileşik Tip, klinik özelliklere bakıldığında 3 belirti grubundan da belirtiler içerir. Yani hiperaktivite, dürtüsellik ve dikkat eksikliğinin birlikte görülmesidir. Klinik başvurular, en çok bileşik tipte olur.

Ebeveynler Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Olan Çocuğu Nasıl Tarif Eder?

-Bilgisayar başında saatlerce oturabiliyor ama ödev başında sadece 10 dakika duruyor.

-Kıpır kıpır, eli dursa ayağı durmaz.

-Seslendiğimde asla beni duymuyor.

-Bir anı bir anına uymuyor. Çok keyifli iken birden bire öfkeleniyor.

-Akşam yatırmak çok zor oluyor. Bıraksam sabaha kadar oturacak.

-Eşyalara sıklıkla zarar veriyor.

Öğretmenler Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Olan Çocuğu Nasıl Tarif Eder?

-Ders dinlemiyor, sürekli etrafı ile ilgileniyor ya da hayal kuruyor.

-Soruları sonuna kadar okumadan yanıtlıyor.

-Sınıfta nereye baksam onu görüyorum.

-Birçok kez ceza almasına rağmen aynı davranışları tekrarlıyor.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda (DEHB) Ebeveynler Nasıl Davranmalıdır?

Anne ve babalar bu konuda sürekli olarak çocuğu eleştirirler. Bu çocukların bir iş yapamayacaklarını, dikkatlerinin sürekli dağınık olduğunu, yaramaz olduklarını ve buna benzer birçok etiketleme yaparlar. Aslında öneri olarak; zaman zaman sadece 20 dakika çocukları ile beraber olup bu süre içerisinde çocuğun pozitif yanlarını söylemeliler. Bu gündelik yaşantı içerisinde sık olarak tavsiye edilmese de buradaki amaç; çocuğun olumlu taraflarını görebilme eğitimidir. Daha sonrasında ise olumlu gördüğümüz şeyleri normal hayatta da pekiştirmelerini sağlamaktır. (Ne güzel düşündün, bu yaptığın ne kadar iyi oldu, bana çok yardımcı oldun gibi.)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda, ebeveynler ortak kural tablosu oluşturabilirler. Kaçta yatacağı, hangi sorumlulukları üstlenebileceği gibi görevlere ödül puanları belirlenmelidir. Zaman zaman çocuğun kişiliğine zarar vermeden gerekli durumlarda cezada uygulanabilir. (Mola cezaları veya farklı cezalar). Anne baba kural uygulamasında aynı iletilerde bulunmalılar. Birinin dediğini diğer ebeveynde uygulamalıdır. Bu çocuğun gelişiminde çok önemli bir noktadır.

Bir diğer noktada, ebeveynler bu problemi yaşayan çocuklarının duygularını ifade etmesine kesinlikle izin vermelidirler.

Aşırı sorumluluk vermek, çocukların dikkat sorunları nedeni ile bu sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanmalarına ve kişiliklerinde olumsuz etkilere, kendilerini suçlu hissetmelerine yol açabilir.

Onlarla baba-oğul; baba-kız; anne-oğul yada anne-kız günleri belirleyerek etkin zamanlarda birlikte vakit geçirebilmeye fırsatı yaratmalılar.

Son olarak Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tedavisi, çocuk psikiyatri, çocuk psikoloğu, aile ve okul işbirliği içerisinde çözümlenmesi gereken bir sorundur.

Eğer ki sizde çocuğunuzda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) şüphesi duyuyorsanız, doğru tedavi protokollerinin belirlenmesi için, bir uzmandan yardım almayı ihmal etmeyin.